はじめに 筆者らは、1977年8月1日〜4日の間、阿波学会山城町総合学術調査に、博物班の一員として参加し、山城町の真正蜘蛛類について調査した。4日間の調査で、山城町の真正蜘蛛をまとめあげることはとうていできないことであるが、今回の調査で、16科81種を知り得たので、その結果を報告する。 報告作成にあたりいろいろご指導いただいた、県立少年自然の家の真鍋佳資氏、種の同定をはじめ、日ごろからいろいろとご指導いただいている、追手門学院大学の八木沼健夫博士、西川喜朗氏に深く感謝の意を表する。
調査概要 1.調査地域および調査日
1
大和川(海抜約350m) 1-VIII-1977 2
中曽山南(海抜700〜900m) 2-VIII-1977 3
平神社・平部落(海抜550m) 2-VIII-1977 4
黒滝山への一帯(海抜400〜1200m) 3-VIII-1977 5
白山神社一帯(海抜約400m) 4-VIII-1977 調査月日 8.1〜8.6
2.調査方法 樹上・石の下などからハンドソーティング、ふるいによるシフティング、たたき網によるビーティングなどにより採集した。
3.標本 70%アルコールの液浸にし、坂東が保管
採集目録 Uloboridae ウズグモ科 1.Hyptiotes
afinis Boes. et Str オウギグモ 大和川(♀y) 2.Miagrammopes orientalis Boes.
et Str マネキグモ 大和川(♀y) 平神社(♀y) 黒滝山(♀y) 3.Uloborus sybotides Boes.
et str カタハリウズグモ 大和川(1♀a) 4.Uloborus varians Boes. et
Str ウズグモ 大和川(1♀a) 中曽山南(♀a) 黒滝山(1♀a) 白山神社(1♀a)
Pholcidae ユウレイグモ科 5.Pholcus
crypticolens Boes. et Str ユウレイグモ 大和川(1♀a)
Theridiidae ヒメグモ科 6.Ariamnes
cylindrogaster Simon オナガグモ 中曽山南(y多数) 黒滝山(♀y多数) 白山神社(♀y) 7.Chrysso
vensta (Yaginuma) コガネヒメグモ 中曽山南(1♀y) 8.Comaroma maculosum
Oi ヨロイヒメグモ 大和川(1♀a) 9.Conopistha fur (Boes. et
Str) フタオイソウロウグモ 白山神社(1♀a) 10.Episinus affinis Boes. et
Str ヒシガタグモ 大和川(1♀y) 11.Phomphaea sagano (Doenitz et
Strand) ヤリグモ 大和川(1♂a) 白山神社(1♀y) 12.Theridion ferrumequinun Boes.
et Str ヒザビトヒメグモ 大和川(多数) 平神社(多数) 白山神社(多数) 13.Theridion japonicum
Boes. et Str ヒメグモ 大和川(♀y) 白山神社(1♀a) 14.Theridion rapulum
Yaginuma ギボシヒメグモ 中曽山南(1♀a) 15.Theridion tepidariorum (C.
Koch) オオヒメグモ 大和川(♀a多数) 平神社(多数) 白山神社(多数)
Linyphiidae サラグモ科 16.Floronia
bucculenta (Clerck) ハナサラグモ 黒滝山(♀♂y) 17.Linyphia herbosa
Oi シバサラグモ 大和川(1♀a) 18.Prolinyphia linbatinella (Boes. et
Str) フタスジサラグモ 大和川(1♀a) 19.Prolinyphia Longipedella (Boes. et
Str) アシナガサラグモ 大和川(1♀a) 中曽山南(♀♂多数) 黒滝山(♀♂多数) 白山神社(♀♂) 20.Prolinyphia
yunohamensis (Boes. et Str) ユノハマサラグモ 中曽山南(2♀a)
Micryphantidae コサラグモ科 21.Diplocephaloides
saganus (Boes. et Str) ハラジロムナキグモ 大和川(1♀a) 22.Gonatium arimaense
Oi アリマケズネグモ 中曽山南(1♀a) 23.Strandella quadrimaculata
(Uyemura) ヨツボシアカムネグモ 黒滝山(1♀a) 白山神社(♀♂多数)
Argiopidae コガネグモ科 24.Araneus
fuscocoloratus Boes. et Str ヤミイロオニグモ 黒滝山(1♀a) 25.Araneus
ishisawai Kishida イシサワオニグモ 黒滝山(1♀y.1♂a) 26.Araneus uyemurai
Yaginuma ヤマオニグモ 黒滝山(1♀a) 27.Araneus pentagrammicus
(Karsch) アオオニグモ 白山神社(1♀y) 28.Araneus abscissus
(Karsch) キザハシオニグモ 中曽山南(1♀a) 29.Araneus displicatus
Hentz ムツボシオニグモ 黒滝山(2♀a) 30.Araneus ejusmodi Boes. et
Str ヌサオニグモ 平部落(2♀a) 黒滝山(♀a) 白山神社(1♀a) 31.Neoscona mellotteei
(Simon) ワキグロサツマノミダマシ 大和川(♀a) 32.Neoscona nautica (L.
Koch) イエオニグモ 大歩危(♀a y) 33.Neoscona scylla
(Karsch) ヤマシロオニグモ 大和川(1♀y) 中曽山南(1♀a) 34.Yaginumia sia
(Strand) ズグロオニグモ 大歩危(♀a多数) 白山神社(1♀a) 35.Zilla sachalinensis
(Saito) カラフトオニグモ 黒滝山(1♀a) 白山神社(1♀a) 36.Argiope amoena L.
Koch コガネグモ 大歩危(1♀a) 37.Argiope bruennichii
(Scopoli) ナガコガネグモ 大和川(♀y) 38.Argiope minuta
Karsch コガタコガネグモ 大和川(♀y) 中曽山南(♀y) 白山神社(1♀y) 39.Cyclosa
argenteoalba Boes. et Str ギンメツキゴミグモ 大和川(1♀y) 40.Cyclosa atrata
Boes. et Str カラスゴミグモ 黒滝山(1♀a) 41.Cyclosa laticauda Boes. et
Str キジロゴミグモ 中曽山南(1♀a) 42.Cyclosa sedeculata
Karsch ヨツデゴミグモ 中曽山南(1♀a.2♀y) 黒滝山(1♀a) 43.Crytarachne inaequalis
Thorell オオトリノフンダマシ 大和川(1♀a) 44.Gasteracantha kuhlii C.
Koch トゲグモ 中曽山南(1♀a) 白山神社(多数) 45.Meta kompirensis Boes. et
Str タニマノドヨウグモ 中曽山南(2♀a) 46.Meta yunohamensis Boes. et
str メガネドヨウグモ 黒滝山(♀a) 47.Nephila clavata L.
Koch ジョロウグモ 大和川.中曽山南.黒滝山.白山神社.大歩危(各♀y多数)
Theridiosomatidae カラカラグモ科 48.Theridiosoma
epeiroides Boes. et Str カラカラグモ 黒滝山(2♀a) 49.Ogulnius pullus Boes.
et Str ヤマジグモ 大和川.中曽山南.黒滝山.白山神社(各♀a多数)
Tetragnathidae アシナガグモ科 50.Leucauge
branda (L. Koch) チュウガタシロカネグモ 大和川(1♀a) 黒滝山(2♀a) 51.Leucauge
magnifica Yaginuma オオシロカネグモ 大和川(♀a) 52.Leucauge subgemmea Boes.
et Str キララシロカネグモ 中曽山南(1♀a) 53.Tetragnatha praedonia L.
Koch アシナガグモ 大歩危(♀a.♂a多数) 白山神社(1♀a.1♂a) 54.Tetragnatha squamata
Karsch ウロコアシナガグモ 黒滝山(♀a.y)
Ulocteidae ヒラタグモ科 55.Uloctea
compactilis L. Koch ヒラタグモ 平神社(1♂y) 白山神社(1♀a)
Agelenidae タナグモ科 56.Agelena
limbata
Thorell クサグモ 大和川(♀a.y) 中曽山南(多数) 黒滝山(♀a) 白山神社(多数) 57.Agelena
opulenta L. Koch コクサグモ 中曽山南(2♀a)
Pisauridae キシダグモ科 58.Dolomedes
pallitarsis Doenitz et
Strand スジブトハシリグモ 大和川(1♀a) 黒滝山(1♀a) 59.Dolomedes saganus Boes. et
Str スジアカハシリグモ 黒滝山(1♀a) 60.Dolomedes sulfureus L.
Koch イオウイロハシリグモ 大和川(♀y) 中曽山南(♀y)
Licosidae コモリグモ科 61.Pardosa
T-insignita (Boes. et Str) ウズキコモリグモ 中曽山南(1♀a) 黒滝山(1♀a) 62.Pardosa
subpiraticus (Boes. et Str) キバラコモリグモ 黒滝山(2♀a)
Thomisidae カニグモ科 63.Misumenops
japonicus (Boes. et Str) コハナグモ 大和川(♀y) 64.Synaema takashimai
(Uyemura) アマギエビスグモ 黒滝山(1♀a) 65.Tibellus tenellus (L.
Koch) シャコグモ 中曽山南(1♀y) 66.Tmarus piger
(Walckenaer) トラフカニグモ 中曽山南(1♀y) 白山神社(2♀y) 67.Xysticus croceus
Fox ヤミイロカニグモ 黒滝山(1♀a.2♀y)
Salticidae ハエトリグモ科 68.Carrhotus
Xanthogramma (Latreille) ネコハエトリ 黒滝山(2♀a) 69.Evarcha albaria (L.
Koch) マミジロハエトリ 中曽山南(1♀y) 黒滝山(1♀a) 70.Hasarius doenitzi
Karsch デーニッツハエトリ 大和川(3♀y) 中曽山南(2♀a) 黒滝山(♀a.y多数) 71.Heliophanus
flavimaxillis Boes. et Str チョウジハエトリ 中曽山南(1♀a) 72.Menemerus
roemeri Strand オオハエトリ 黒滝山(1♀a) 73.Menemerus confusus Boes. et
Str シラヒゲハエトリ 平神社(1♀a) 白山神社(♀y) 74.Menemerus pullus
(Karsch) ヨダンハエトリ 黒滝山(1♀a) 75.Rhene atrata
(Karsch) カラスハエトリ 大和川(1♀a) 中曽山南(1♀y) 76.Silerella vittata
(Karsch) アオオビハエトリ 中曽山南(1♀a) 77.Telamonia bifurcilinea Boes. et
Str キアシハエトリ 大和川(1♀y) 78.Chiracanthium eutittha Boes. et
Str アシナガコマチグモ 中曽山南(1♂a) 79.Itatsina practicola (Boes. et
Str,) イタチグモ 白山神社(1♀y) 80.Phrurolithus nipponicus
Kishida ウラシマグモ 黒滝山(1♀a.1♀y)
Heteropodidae アシダカグモ科 81.Heteropoda
venatoria
(Linn■) アシダカグモ 大歩危(1♀a) 白山神社(1♀y) 以上のように今回の調査では、16科81種が確認された。これらの他に種まで同定できなかったものが若干あるが、それについては別の機会に報告したい。 |